Filament Nedir?
Filament Nedir?
3D
yazıcı filament, FFF
tipi yazıcılar tarafından kullanılan bir baskı malzemesi türü olarak biliniyor.
Ticari kullanımda FDM olarak bilinen ve yedi temel 3D yazıcı türünden biri olan
FFF(Kaynaşmış Biriktirme Modellemesi), filamenti hareketli ve ısıtılmış bir
yazıcı başlığı aracılığıyla kullanıyor. Baskı kafası, basılan şekli tanımlamak
için bilgisayar kontrolünde hareket ettiriliyor. Bu tip baskı teknolojilerinin
kullandığı filament
bant, diğer
toz ve sıvı içeren baskı teknolojilerinden farklı olarak depolama ve yazıcı
beslemesi aracılığıyla makaraya sarılı halde, belirli uzunluklarda ve sürekli
bir ince materyal halinde üretiliyor. FFF yazıcıların termal ekstrüzyon işlemi
ile belirlenen filamentin hammaddesi, günlük yaşamda da sık olarak kullanılan
plastiklerin yanı sıra belirli bir amaçla yönelik bazı özel formüller içeren
termoplastik malzemeye de sahip olabiliyor. Ayrıca filament iplik veya toz halinde
bulunabiliyor.
Filamentleri yeni kullanmaya başlayanlar ve
filament baskıya sahip ürünleri tercih edenler için güvenilir bir malzeme olup
olmaması da bir o kadar önem taşıyor. Kalın, şeffaf, renkli ve parlak filament çeşitlerine göre değişen ürün içerikleri gıda
için güvenli kabul edilen mısır nişastası ihtiva ediyor. Aynı zamanda malzemeye
renk ve dayanıklılık katması amacıyla farklı bileşenler de ekleyebiliyor. Bu
içerikleri öğrenmek amacıyla filament ambalajı üzerinde bulunan formu kontrol
edebilirsiniz. Formda yer alan FDA onayı, filamentin gıda açısından güvenli
olup olmadığını ifade ediyor.
Baskı yapmanızı
sağlayan bir hammadde olarak sunulan çok sayıda 3D yazıcı filament seçeneği
bulunuyor. PLA, PETG gibi günlük 3D yazıcı filamentlerinin yanı sıra daha sert
ve mühendislik sınıfı malzemelere işaret eden yaratıcılığınızı arttıracak
birçok filament de üretiliyor. Esnek, şeffaf, fosforlu, simli filament seçeneklerinin
yanı sıra naylon, polikarbonat, karbon fiber takviyeli ve polipropilen gibi
farklı karışımlar içeren filamentler de sık tercih ediliyor. Birçok seçenek
arasından hangi türün ne zaman kullanılacağına karar vermek ise tüm bu çeşitler
hakkında doğru bilgi sahibi olmakla mümkün hale geliyor.
Politiktik
asit olarak da bilinen PLA, en yaygın kullanılan masaüstü 3D baskı
filamentlerinden biri olarak biliniyor. PLAS ile yazdırma işleminin oldukça
kolay olmasının yanı sıra ABS’den daha düşük bir baskı sıcaklığına sahip
olduğundan kolayca bükülmüyor. Bu da bir ısıtma yatağına ihtiyaç duymadığı
anlamına geliyor. PLA ayrıca işlem sırasında rahatsız edici bir koku yaymıyor.
Sonsuz sayıda renk ve stile sahip olmasının yanı sıra PLA 500 g, 1, 2, 5, 25 kg filament çeşitlerinde
sunulabiliyor. Egzotik amaçlı kullanılan PLA led filament seçeneklerine de
ulaşmak mümkünken ahşap veya metal malzemeler için yine PLA tercih ediliyor.
Diğer yazıcı filamentleriyle karşılaştırıldığında PLA daha kırılgan yapısıyla
biliniyor. 60 derece veya daha yüksek sıcaklıklarda deforme olma eğilimi
gösterdiğinden çoğu durumda dikkatli kullanılması öneriliyor.
Akrilonitril
bütadien stiren olarak bilinen ABS, en yaygın olarak kullanılan bir diğer 3D
yazıcı malzemesi olarak biliniyor. Daha yüksek sıcaklıklara dayanması gereken
parçalarda kullanılmakla beraber PLA ile karşılaştırıldığında daha az esneme ve
kırılma eğilimi gösteriyor. Ayrıca parlak bir yüzey sağlamak için aseton ile
sonradan işlenebiliyor. ABS ince filament ile 3D baskı
yaparken ABS plastiği soğutulduğunda büzüşerek bükülmüş parçalara yol
açtığından ısıtılmış bir baskı yüzeyi üzerine uygulanması öneriliyor. ABS 1.75, 2.85, 3 mm filament boyutlarında
üretiliyor. Yaygın olarak dişliler gibi birbirine geçen parçalar, arabalarda
kullanılan bardak tutucular gibi UV’ye ve ısıya maruz kalan parçalarda, LEGO
tuğlalarında, bisiklet kasklarında ve diğer ev tüketim malzemelerinde
kullanılıyor. ABS yüksek gerilime ve sıcaklığa dayanabiliyor. Aynı zamanda orta
derecede esnek yapısıyla biliniyor. Böylelikle çabuk aşınan oyuncaklar, alet
kulpları ve otomotiv kaplama bileşenlerinde kolaylıkla kullanılabiliyor.
- PETG (PET, PETT)
Polietilen
tereftalat olarak da bilinen PETG, ko-polyester ailesinden dayanıklılığı ve
kullanım kolaylığı ile biliniyor. PET olarak bilinse de cam benzeri görsel
özelliklere sahip olan ve malzemeyi berrak hale getiren glikoz modifiyeli olan
çeşitleri PETG olarak da anılıyor. En çok su şişelerinde kullanılan polimer
olarak üretiliyor ve aynı zamanda giysi liflerinde ve gıda kaplarında da
bulunuyor. 3D baskı için bir malzeme olarak daha az kırılgan oluşuyla ve
basılması kolay formuyla öne çıkıyor. Higroskopik olan PETG havadaki nemi
emiyor. Bu nedenle malzemenin yazdırılabilirliği üzerinde etkisi olabiliyor. Bu
etkiyi önlemek adına PETG filamentlerin serin ve kuru yerde saklaması
gerekiyor. Kolay çizilebilir olmasına rağmen esnekliği, gücü ve yüksek sıcaklık
ve darbe direnci sayesinde birçok 3D kalın filament çeşidinden
farklılık gösteriyor. Bu özelliği PETG filamenti mekanik parçalar, yazıcı
parçaları ve koruyucu bileşenler gibi sürekli ve ani gerilime maruz kalabilecek
işlevsel nesnelerin kullanımı için ideal hale getiriyor.
Termoplastik
elastomer olarak da bilinen TPE filamentler, kauçuk benzeri niteliklere sahip
plastikler olarak biliniyor. Plastik yapısı TPE filamenti son derece esnek ve
dayanıklı kılıyor. Bu nedenl TPE, otomotiv parçaları, ev aletleri ve tıbbi
malzeme üretmek için yaygın olarak kullanılıyor. Geniş bir ko-polimer (polimer
karışımı) sınıfından olan TPE çoğu yerde sunulan 3D ahşap, metal, plastik, kauçuk
filament çeşidini
etiketlemek amacıyla işlev görüyor. Yumuşak ve gerilebilir olan bu filamentler,
ABS ve PLA’nın dayanamadığı türdeki fiziksel etkilere dahi dayanabiliyor. Buna
karşın TPE filamentlerin ektrüde edilmesi güç olduğundan baskı her zaman eşit
kolaylık seviyesine sahip olamayabiliyor. Termoplastik poliüretan(TPU) ise
TPE’den daha sert bir yapıya sahip olmasından dolayı kolay yazdırma özelliğiyle
öne çıkıyor. TPU aynı zamanda esnekliğini soğukta dahi koruyabiliyor.
Termoplastik ko-polyester(TPC), TPU kadar yaygın olarak kullanılmasa da çoğu
açıdan TPE ile benzer özellikler gösteriyor. TPC’nin ana avantajları arasında
ise kimyasallara ve UV ışınlarına ve ısıya (150 dereceye kadar) karşı yüksek
dirence sahip olması bulunuyor. Fazla yıpranacak nesneler oluştururken
öncelikli olarak TPE veya TPU tercih etmek, 3B olarak yazdırılan parçanın bükülmesi,
gerilmesi veya sıkışması durumuna karşın filamentin hazırlı olmasını sağlıyor.
Oyuncaklar, telefon kılıfları veya giyilebilir ürünler bu duruma örnek
oluşturabilecek baskılar arasında yer alıyor.
Polikarbonat
olarak da bilinen PC oldukça güçlü filament çeşitleri arasında
sayılmasının yanı sıra fiziksel darbelere ve ısıya karşı(110 dereceye kadar)
yüksek dayanıklılığıyla biliniyor. Aynı zamanda kurşun geçirmez cam, tüplü
maskeler, elektronik ekranlar gibi ticari ürünlerde kullanılmasına olanak tanıyan
şeffaf rengi sayesinde farklı birçok alan için tercih edilebiliyor. Akrilik ve
pileksiglastan farklı olarak PC orta derece esneklikteki yapısı sayesinde
malzemenin deforme noktasına kadar büzülmesine izin veriyor. PC yazıcı
filamentleri higroskopik yapıda üretiliyor. Böylelikle havadaki suyu emiyor,
serin ve kuru yerde muhafaza edildiği sürece daha kaliteli baskınla elde
etmenizi mümkün hale getiriyor. Özellikle aydınlatma ürünleri için filament satın almayı düşünen
kullanıcıların da öncelikli tercihi PC filamentler oluyor. Fiziksel filament özellikleri sayesinde
elektrik, mekanik veya otomotiv bileşenleri gibi yüksek sıcaklıktaki ortamlarda
gücünü, tokluğunu ve şeklini koruması gereken parçalar için öne çıkıyor.
Aydınlatma projelerinde olduğu kadar ekranlar ve şeffaflık gerektiren diğer
uygulamalar için de PC filamentlerin optik netliğinden faydalanabilirsiniz.
- PVA
Polivinil
alkol olarak da bilinen PVA suda çözünen ve idari uygulamalarda sık kullanılan
bir filament türü olarak işlev görüyor. Popüler kullanımları arasında bulaşık
makinesi deterjan podları ve balık yemi torbaları yer alıyor. PVA, özellikle
çift ektrüzyonlu bir diğer 3D yazıcı filamenti ile birleştirildiğinde başarılı
bir destek malzemesi haline geliyor. HIPS yerine PVA kullanmanın avantajı ise
ABS’den daha fazla malzemeyi desteklemesinden kaynaklanıyor.
Karbon
fiber filamentler mukavemeti ve sertliği arttırmaya yardımcı olmak için pLA
veya ABS temel malzemesini de bulunduran kısa liflerden meydana geliyor.
Malzeme özelliğini geliştirmek için hammaddesine aşılanan küçük liflerden
oluşan karbon filamentler PLA, PETG, ABS, polikarbonat ve naylon filamentlerin
dolgusunda da bulunuyor. Son derece güçlü yapıya sahip lifler aynı zamanda
parçanın soğudukça büzülmesine önlemeye yardımcı oluyor. Böylelikle 3D baskılı
parçalar çok daha hafif ve boyut olarak kararlı hale geliyor. Baskı sıcaklığı,
hız, yapışma, ekstrüzyon oranları polyester, çelik, elastik, silikon
filament çeşitlerine
benzer seviyelerde seyrediyor.
- Metal
Filament
Metal
filament, yoğun metal parçalara sinterlenebilen 3D yazdırılabilir bir
filamentin sonucu olarak yüksek oranda metaller tozu ve bağlayıcı içeriyor.
Baskıdan sonra bağlayıcıyı çıkarmak ve tam temel parçayı üretmek için
sinterleme işlemlerinde kullanılıyor. Bu tip filamentler büyük çaplı,
aşınmaya dayanıklı bir ağırlıkla donatıldıkları sürece çoğu FDM 3D yazıcıda
kullanılabiliyor. Metal filamentin ısıtılmış bir odada ve yüksek sıcaklıkta
kullanılması gerekiyor. Uygulandığı nesneler işlem sonrası yeşil renge sahip
oluyor. Herhangi bir kusur olmadan sinterlenmesi için polimer matris daha sonra
ayrıştırma işleminden kaldırılarak kahverengi bir renk alması sağlanıyor. Bu
durumda nesne baştan sona açık gözeneklere sahip kanallar oluşturuyor.
Metal filament
önerisi yaparken
çökmeleri önlemek için bu işleme uygun nesnelerin seçilmesi önem taşıyor. Son
aşamada kahverengi hale gelen gövde sinterlenerek metal bir nesne haline
geliyor. Yüksek mukavemetleri ve korozyon direnci nedeniyle metal bazlı
filamentler fikstürler, bağlantı elemanları, aletler ve diğer fonksiyonel
parçalarda başarılı sonuçlar veriyor.
Günümüzde
kullanılan birçok ahşap PLA 3D yazıcı filamenti bulunuyor. Çam, huş, sedir,
abanoz, söğüt, bambu, kiraz, mantar, zeytin, Hindistan cevizi gibi ağaçlar
ahşap filamentler söz konusu olduğunda sık kullanılanlar arasında yer alıyor.
Ahşap dolgulu filamentler masa ve raflarda kullanılacak nesnelerin
yazdırılırsan kullanılmasında başarılı sonuçlar veriyor. Kaseler, figürinler,
biblolar gibi yaratıcı ve mimari tasarımlarda ahşap dolgulu filamentlerden
faydalanabilirsiniz.
Filament Satış Fiyatları
Filament
tavsiye ederken
veya satın alırken, kullanım amacı olduğu kadar fiyat aralıkları da oldukça
önem taşıyor. PLA, ABS, PETG, karbon fiber, ahşap benzeri ve PLA bazlı esnek
malzemelere kadar geniş bir ürün yelpazesine sahip filamentlerin her biri
farklı fiyat etiketlerine sahip oluyor. Dolayısıyla ideal bir maliyetin ne
olacağına karar vermek güç hale gelebiliyor. Çoğu üründe olduğu gibi filament fiyat aralıkları büyük
ölçüde malzemenin kalitesine, türüne ve üreticiye bağlı olarak değişiyor. PLA
filamentler daha düşük fiyat aralıklarına sahipken ABS filamentler daha yüksek
fiyatlarda sunulabiliyor. Filament sarma olarak
satıldığında uzunluğuna göre hesaplanıyor. Uzunluklar arttığında fiyatlar da
yükselme eğilimi gösteriyor. Filament granül formunda
satıldığında ise sinterleme teknolojileri ile kullanılabildiğini daha maliyetli
hale gelebiliyor.
3D yazıcı filament gold, gri, gümüş, kırmızı ve daha birçok farklı seçeceğiyle yaratıcılığınızı güçlendirmenin pratik bir yolunu sunuyor. Daha fazla işlevsellik ile nesneleri ihtiyacınıza uygun hale getiren filament markaları ve ürünlerine HepsiBurada’nın sunduğu ürün sayfalarından kolaylıkla ulaşabilirsiniz.
Baskı için Hangi Renk Filament Seçmeliyim?
3D
baskı için aklınıza yeni bir fikir geldiğinde çalışması kolay, çok yönlü ve
hesaplı bir filamentin elinizde bulunmasını isteyebilirsiniz. Beyaz veya doğal
renklere sahip PLA
filament ile
zevkinize uyan herhangi bir renkle kolayca boyama yapabilirsiniz.
3D Yazıcı için Ne Kadar Filamente
İhtiyacım Var?
3D
baskıya yeni adım atıyorsanız, en az iki rulo filament almayı düşünebilirsiniz.
Bu miktar, test baskıları yapmanız ve baskı hatalarının yanı sıra herhangi bir
destek ve raf yataklarını hesaba katmanız için yeterlidir.
Baskı için Hangi Filament Malzemesi Daha
Uygun?
Satın
alabileceğiniz farklı filament türleri arasından seçim yapmak, büyük oranda
üzerinde çalıştığınız işe/projeye bağlıdır. PLA, yaygın olarak bulunan ve hobi
amaçlı 3D baskıların yapıldığı işler için uygun bir malzeme olarak kabul
edilir. ABS ise sağlam ve esnek bir yapıya sahiptir. Kaliteli bir plastik
olduğundan mutfak eşyaları için kullanılabilir. TPU veya termoplastik
poliüretan filamentler esnek ve darbeye dayanıklı olmalarına karşın sıcaklığa
karşı duyarlıdır. Çeşitli renklere sahip olsa da sağlam bir yapıya ihtiyaç
duyan baskılar için güvenilir değildir. PETG ortalama baskı sonuçlarına sahip
olmakla birlikte su şişeleri ve gıda saklama kapları gibi işlevsel baskı
öğeleri için bir seçenek olabilir.